ผลของยา midazolam ต่อการคลื่นไส้ อาเจียนในผู้ป่วยที่มาผ่าตัดคลอดโดยวิธีระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องสันหลัง
วันทนี คณานนท์*, อุษณีย์ ปั้นพ็ง, เสาวรส ชื่นเกสร
กลุ่มงานวิสัญญีวิทยา โรงพยาบาลพิจิตร
บทคัดย่อ
                ผู้ป่วยที่มาผ่าตัดคลอดมักนิยมวิธีระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องสันหลัง (Spinal block) เนื่องจากลดอัตราเสี่ยงจากการสำลักเศษอาหารเข้าปอดและหลีกเลี่ยงยาที่อาจก่อให้เกิดการกดการหายใจในมารดาและเด็ก แต่อย่างไรก็ตามวิธีระงับความรู้สึกแบบนี้อาจทำให้เกิดภาวะคลื่นไส้อาเจียนได้สูงถึงร้อยละ 60 ซึ่งในปัจจุบันมียาแก้อาเจียนหลายขนานที่ใช้ได้ผล แต่ ในงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการศึกษาผลของยา midazolam ในการลดภาวะคลื่นไส้อาเจียนในผู้ป่วยตั้งครรภ์ที่มาผ่าตัดคลอดที่โรงพยาบาลพิจิตรระหว่างเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม 2552 จำนวน 105 คน โดยถูกสุ่มแบ่งเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มละ 35 คน คือกลุ่มได้รับยา midazolam, กลุ่มยาหรอก (normal saline), กลุ่มได้รับยา ondansetron จากนั้นผู้ป่วยทุกคนจะได้รับระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องสันหลัง (spinal block) ด้วยยาชาเฉพาะที่ 0.5% heavy marcaine 2-2.2 มิลลิลิตร หลังจากที่ทารกเกิด ผู้ป่วยจะได้รับยาตามกลุ่มที่ถูกสุ่ม คือ midazolam, ondansetron และ normal saline หลังจากนั้นผู้ป่วยจะได้รับการประเมินภาวะคลื่นไส้และอาเจียนในระหว่างการผ่าตัดและช่วงที่อยู่ห้องพักฟื้น นอกจากนี้ผู้ป่วยทุกคนจะได้ประเมินความพึงพอใจในการให้การระงับความรู้สึกภายใน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด ผลการวิจัยพบว่าอัตราการเกิดคลื่นไส้อาเจียนในห้องผ่าตัดทั้ง 3 กลุ่ม มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) และเมื่อเปรียบเทียบกลุ่มได้รับยา midazolam กับกลุ่มที่ได้รับ NSS พบว่าเมื่อให้ยา midazolam จะเกิดอาการคลื่นไส้อาเจียนเป็น 0.22 เท่าของกลุ่มได้รับ NSS อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเปรียบเทียบอัตราการเกิดอาการคลื่นไส้อาเจียนในห้องพักฟื้นทั้ง 3 กลุ่ม พบว่าต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P = 0.03)  นอกจากนี้ระดับความพึงพอใจในผู้ป่วยกลุ่ม midazolam ยังสูงกว่าในกลุ่มอื่นๆ อีกด้วย ผลสรุปในงานวิจัยนี้คือ การให้ยา midazolam ในผู้ป่วยตั้งครรภ์ที่มาผ่าตัดคลอดโดยวิธีระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องสันหลังสามารถลดอุบัติการณ์การเกิดภาวะคลื่นไส้อาเจียนได้และเพิ่มความพึงพอใจในการให้การระงับความรู้สึกด้วย
ที่มา
วารสารโรงพยาบาลพิจิตร ปี 2553, October-March ปีที่: 25 ฉบับที่ 1 หน้า 37-47
คำสำคัญ
Nausea, Vomiting, Postoperative, Spinal, Midazolam, Cesarean, anesthe, section, การผ่าตัดคลอด, การให้การระงับความรู้สึกแบบฉีดยาชาเข้าช่องสันหลัง, ภาวะคลื่นไส้อาเจียน