วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ ต่อการควบคุมคราบจุลินทรีย์ และเหงือกอักเสบในหญิงมีครรภ์รูปแบบการวิจัย: การวิจัยเชิงทดลองในคลินิกสถานที่ทำการวิจัย: กลุ่มงานทันตกรรม โรงพยาบาลตากสินกลุ่มตัวอย่าง: หญิงมีครรภ์ที่มารับบริการดูแลก่อนคลอดที่โรงพยาบาลตากสิน ที่มีอายุครรภ์ 3 เดือน ระหว่างวันที่ 14 พฤศจิกายน 2545 ถึงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2546 จำนวน 124 รายวิธีดำเนินการวิจัย: แบ่งหญิงมีครรภ์ออกเป็น 2 กลุ่ม โดยวิธีการสุ่มแบบธรรมดา เพื่อเข้ากลุ่มทดลองที่ใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ และกลุ่มควบคุมที่ใช้ยาสีฟันธรรมดา ทำการเก็บข้อมูลโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป และแบบบันทึกสภาวะสุขภาพในช่องปาก ซึ่งประกอบด้วยสภาวะการมีคราบจุลินทรีย์และเหงือกอักเสบ จากการตรวจ 3 ครั้ง คือ ก่อนเริ่มใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ และยาสีฟันธรรมดาที่อายุครรภ์ 3 เดือน และภายหลังใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์และยาสีฟันธรรมดาที่อายุครรภ์ 6 เดือน และ 8 เดือนตัววัดที่สำคัญ: ดัชนีคราบจุลินทรีย์ และดัชนีเหงือกอักเสบผลการวิจัย: หญิงมีครรภ์ที่มารับการตรวจครบ 3 ครั้ง และใช้ยาสีฟันตลอดการทดลอง จำนวน 124 ราย มีอายุตั้งแต่ 17-39 ปี เป็นกลุ่มที่ใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ จำนวน 65 ราย และกลุ่มที่ใช้ยาสีฟันธรรมดา จำนวน 59 ราย โดยแต่ละคนใช้ยาสีฟันที่ได้รับอย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลา 5 เดือน ผลการวิจัยพบว่า เมื่อเปรียบเทียบค่าดัชนีคราบจุลินทรีย์และดัชนีเหงือกอักเสบในวันก่อนเริ่มใช้ยาสีฟัน พบว่าทั้งสองกลุ่มมีค่าดัชนีคราบจุลินทรีย์และดัชนีเหงือกอักเสบแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อตรวจครั้งที่ 2 ที่อายุครรภ์ 6 เดือน พบว่ากล่าที่ใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ สามารถลดค่าดัชนีทั้งสองได้มากกว่ากลุ่มที่ใช้ยาสีฟันธรรมดา แต่แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อตรวจครั้งที่ 3 ที่อายุครรภ์ 8 เดือน พบว่ากล่าที่ใช้ยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ สามารถลดค่าดัชนีทั้งสองได้มากกว่ากลุ่มที่ใช้ยาสีฟันธรรมดาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ผลการศึกษานี้แสดงว่ายาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ สามารถควบคุมการเกิดคราบจุลินทรีย์และเหงือกอักเสบในหญิงมีครรภ์ เมื่อใช้ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน 5 เดือน ได้มากกว่ายาสีฟันธรรมดาสรุป: ประสิทธิผลของยาสีฟันผสมไทรโคลซาน/โคโพลีเมอร์ สามารถควบคุมการเกิดคราบจุลินทรีย์ และเหงือกอักเสบในหญิงมีครรภ์ได้ดีกว่า ยาสีฟันธรรมดา เมื่อใช้อย่างต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน 5 เดือน