การให้ยา corticosteriod 1 ครั้งก่อนทำหัตถการ endoscopic retrograde cholangio pancreatography จะสามารถลดอุบัติเหตุการเกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันภายหลังหัตถการได้หรือไม่
กฤษณ์ ขวัญเงิน, ประเวศ ติยะพัฒนพูติ, พัฒน์พงศ์ นาวีเจริญ*, มงคล วณิชภักดีเดชา
Department of Surgery, Faculty of Medicine, Chulalongkorn University, Bangkok 10330, Thailand.
บทคัดย่อ
เหตุผลการทำวิจัย: การทำหัตถการ endoscopic retrograde cholangiopancreatography อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนสำคัญ คือ ภาวะตับอ่อนอักเสบ ซึ่งแม้พบไม่บ่อย (1-5%) แต่อาจมีความรุนแรงถึงชีวิตได้ ความพยายามในการป้องกันภาวะดังกล่าวให้เกิดน้อยลง ด้วยการใช้ยาต่างๆ ยังได้ผลสรุปที่ไม่แน่นอน corticosteroid เป็นยาตัวหนึ่งที่มีแนวโน้มอาจลดภาวะดังกล่าวลงได้ ยามีราคาไม่แพงและหาได้ทั่วไป วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์ของการเกิดตับอ่อนอักเสบภายหลังการทำหัตถการ endoscopic retrograde cholangio pancreatography ระหว่างกลุ่มที่ได้รับยา hydrocortisone ก่อนการทำหัตถการกับกลุ่มที่ได้รับ normal saline ปริมาตรเท่ากัน สถานที่ทำการศึกษา: ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รูปแบบการวิจัย: Double blinded randomized control trial วิธีการศึกษาและวัดผล: ระหว่างระยะเวลา 2 ปี ผู้ป่วย 120 ราย ที่เข้ารับการทำหัตถการ ERCP ได้รับการสุ่มแยกเป็น 2 กลุ่ม (randomized block system) กลุ่มทดลองมี 61 ราย ได้รับยา hydrocortisone 100 mg เข้าหลอดเลือดดำก่อนการทำหัตถการ 1 ชั่วโมง ส่วนกลุ่มควบคุมมี 59 ราย ได้รับ normal saline ปริมาตรเท่ากัน ทำการเจาะระดับของ serum amylase ก่อนการผ่าตัด และ 4 ชั่วโมง กับ 24 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด รวมทั้งบันทึกอาการปวดท้อง หลังทำหัตถการนำมาเปรียบเทียบกัน ผลการศึกษา: อุบัติการณ์รวมของการเกิดตับอ่อนอักเสบเฉียบพลันหลังผ่าตัดอยู่ที่ 6.67% เป็นผู้ป่วยในกลุ่มทดลองเพียง 1.6% ส่วนผู้ป่วยในกลุ่มควบคุมมีอุบัติการณ์ 11.9% ซึ่งต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุป: การให้ยา hydrocortisone 100 mg. เข้าหลอดเลือดดำก่อนการทำหัตถการ ERCP 1 ชั่วโมง สามารถลดอุบัติการณ์ของการเกิดตับอ่อนอักเสบหลังการทำหัตถการได้
ที่มา
วารสารจดหมายเหตุทางการแพทย์ ปี 2548, April ปีที่: 88 ฉบับที่ Suppl 4 หน้า S42-S45
คำสำคัญ
Endoscopic retrograde cholangiopancreatographys ERCP, Pancreatitis, Steroid