การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินประสิทธิผลจากการใช้น้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ต่อคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยที่มีภาวะนอนไม่หลับ วิธีดำเนินการวิจัย:การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบสุ่มมีกลุ่มควบคุม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่มีภาวะนอนไม่หลับทั้งเพศชายและหญิงซึ่งมารับการรักษาที่คลินิกกัญชาแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ระหว่างเดือนตุลาคม 2565 - มกราคม 2566 จำนวน 70 คนแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละเท่ากัน โดยกลุ่มทดลองได้รับน้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ร่วมกับการปฏิบัติตามสุขอนามัยการนอนหลับที่ดี ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับยาหลอกร่วมกับการปฏิบัติตามสุขอนามัยการนอนหลับที่ดี ประเมินคุณภาพการนอนหลับด้วยแบบประเมินคุณภาพการนอนหลับของพิตส์เบิร์ก ฉบับภาษาไทย และประเมินคุณภาพชีวิตด้วยแบบ SF-12 version 2 และแบบ ESAS ฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการแจกแจงความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบที และการวิเคราะห์ความแปรปรวนพหุคูณ (MANOVA) ผลการวิจัย:พบว่า คะแนนคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ยในกลุ่มทดลอง ภายหลังการทดลอง(4.87±1.57) ดีกว่าก่อนการทดลอง(10.48±3.42) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  (p < .01) คะแนนคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ยภายหลังการทดลองระหว่างกลุ่มทดลอง (4.87±1.57) ดีกว่ากลุ่มควบคุม(10.15±3.68) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01) คะแนนคุณภาพชีวิตเฉลี่ยในกลุ่มทดลองจากการประเมินด้วยแบบ SF-12 version 2 และแบบ ESAS ฉบับภาษาไทย ภายหลังการทดลอง (4.18± 0.32, 0.91±0.78 ตามลำดับ) ดีกว่าก่อนการทดลอง (3.37±0.50, 2.44±1.38 ตามลำดับ) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01 และ p < .01 ตามลำดับ) และคะแนนคุณภาพชีวิตภาพรวมเฉลี่ยภายหลังการทดลอง ระหว่างกลุ่มทดลอง (4.18± 0.32, 0.91±0.78 ตามลำดับ) ดีกว่ากลุ่มควบคุม (3.35± 0.41, 2.52±0.81 ตามลำดับ) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .01) พบอาการข้างเคียงจำนวน 5 ราย (ร้อยละ 16.13) ได้แก่ ท้องผูก 3 ราย และคอแห้ง 2 ราย สรุปผล:ผลการวิจัยเป็นหลักฐานเชิงประจักษ์ที่สามารถยืนยันประสิทธิผลของน้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) ต่อการเพิ่มคุณภาพการนอนหลับ และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยต่อไป