ประสิทธิผลของการใช้ส่วนผสมของยา Ketamine กับ Propofol เปรียบเทียบกับ Propofol ในการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงชนิด I-gel เพื่อระงับความรู้สึกในผู้ป่วยสูงอายุ
วรนันท์ มุกนำพร
กลุ่มงานวิสัญญีวิทยา โรงพยาบาลมหาสารคาม 168 ถ.ผดุงวิถี ต.ตลาด อ.เมือง จ.มหาสารคาม 44000 โทรศัพท์ 086-8544330 E- mail : worananramoo@gmail.com
บทคัดย่อ
การให้การระงับความรู้สึกแบบทั่วไปโดยการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงมีมากขึ้น ขนาดของยา Propofol ที่ช่วยลดปฏิกิริยาต่อต้านของทางเดินหายใจส่วนบน มักทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำได้ในกลุ่มผู้สูงอายุ การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการใช้ยา Ketofol (Ketamine ขนาด 0.75 mg/kg ร่วมกับ Propofol 1.5 mg/kg, Ketamine-Propofol) เปรียบเทียบกับ Propofol 1.5 mg/kg ในการระงับความรู้สึกโดยการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงชนิด I-gel ในผู้ป่วยสูงอายุ รูปแบบการวิจัยแบบสุ่มชนิดมีกลุ่มควบคุม (prospective randomized controlled trial) ในผู้ป่วยอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 65 ปี มี ASA status 2-3 เข้ารับการให้ยาระงับความรู้สึกแบบทั่วไปโดยการใส่หน้ากากครอบกล่องเสียงชนิด I-gel Laryngeal mask airway (LMA) ที่โรงพยาบาลมหาสารคาม ระหว่างเดือนตุลาคมถึงพฤศจิกายน พ.ศ. 2566 แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง ได้รับ Ketofol (Ketamine 0.75 mg/kg ร่วมกับ Propofol 1.5 mg/kg) และกลุ่มควบคุม ได้รับ Propofol 1.5 mg/kg บันทึกการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ ประเมินความยากง่ายในการใส่โดยวิสัญญีพยาบาลที่ไม่ทราบชนิดของยาที่ใช้ ภาวะแทรกซ้อนระหว่างใส่และหลังระงับความรู้สึกที่ห้องพักฟื้นและภายใน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงวิเคราะห์ใช้ Chi-square, Fisher exact test กำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
      ผลการศึกษา ผู้สูงอายุเข้าร่วมวิจัย 51 ราย เป็นกลุ่ม Ketofol 27 ราย และ กลุ่ม Propofol 24 ราย เปรียบเทียบอายุ  ASA status ชนิดการผ่าตัด สัญญาณชีพ ระหว่าง 2 กลุ่ม ไม่แตกต่างกัน พบอัตราการเต้นของหัวใจต่ำลงและความดันโลหิตต่ำลงไม่ต่างกัน คะแนนในการใส่ LMA ไม่ต่างกัน (p=0.461) ทั้งนี้พบผู้ป่วยฝันร้าย 2 ราย และมีภาวะหลอน 1 ราย ในกลุ่ม Ketofol
สรุป การใช้ Ketofol ทำให้การเปลี่ยนแปลงของสัญญาณชีพ, คะแนนการจัดการทางเดินหายใจในการใส่ หน้ากากครอบกล่องเสียงในผู้สูงอายุไม่ต่างกันกับ Propofol แต่กลุ่ม Ketofol พบผู้ป่วยฝันร้ายและมีภาวะหลอน
 
ที่มา
วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี ปี 2567, January-April ปีที่: 32 ฉบับที่ 1 หน้า 58-70
คำสำคัญ
elderly, ผู้สูงอายุ, สัญญาณชีพ, หน้ากากครอบกล่องเสียง, ketofol, hemodynamics, ketamine-propofol mixture, laryngeal mask airway insertion