วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิผลและความปลอดภัยของต ารับยาบำรุงโลหิตซึ่งเป็นยาสมุนไพรของแพทย์แผนไทยที่บรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ กับยาเฟอร์รัส ฟูมาเรตต่อการเพิ่มความเข้มข้นของเลือดในหญิงไทย วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบสุ่มแบบมีกลุ่มควบคุมมีอาสาสมัครเป็นหญิงสุขภาพดีอายุระหว่าง 20-45 ปีจำนวน 62 คน แบ่งเป็น2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง (n = 31 คน) ให้กินยาบำรุงโลหิตขนาด 500 มก. ต่อแคปซูล ครั้งละ 2 แคปซูล วันละ 2 ก่อนอาหารเช้าเย็น พร้อมกับยาหลอกของ
เฟอรรัส ฟูมาเรต ส่วนกลุ่มควบคุม (n = 31) ให้กินยาเฟอร์รัส ฟูมาเรต 200 มก.ต่อแคปซูล ครั้งละ 1 แคปซูลวันละ 1 ครั้งหลังอาหาร พร้อมกับยาหลอกของยาบำรุงโลหิต นาน 4 สัปดาห์ ประเมินประสิทธิผลด้วยค่า
ค่าฮีโมโกลบิน (Hb) และฮีมาโตคริต (Hct) และความปลอดภัยต่อตับด้วยค่าระดับเอนไซม์ AST และ ALT ในเลือด และต่อไตด้วยระดับยูเรียไนโตรเจน (BUN) และครีเอตินีน (SCr) ในเลือด ที่ก่อนและหลังการทดลอง ทดสอบความแตกต่างของระดับผลลัพธ์ประสิทธิผลและความปลอดภัยหลังการทดลองระหว่างสองกลุ่มใด้วยสถิติความแปรปรวนร่วม(ANCOVA) ผลการศึกษา: พบว่าทั้งค่า Hb และ Hct หลังการทดลองของสองกลุ่มเพิ่มขึ้นเล็กน้อยและไม่แตกต่างกัน(P-value > 0.05) และค่า AST, ALT, BUN และ SCr ก็
ไม่แตกต่างกัน (P-value > 0.05) พบอาการข้างเคียงน้อยและไม่รุนแรง เช่น อุจจาระอ่อนกว่าปกติ เพราะยาบำรุงโลหิตมีสมุนไพรที่มีฤทธิ์ดังกล่าว สรุป:ไม่พบว่ายาบำรุงโลหิตประสิทธิผลและความปลอดภัยที่แตกต่างจากยาเฟอร์รัส ฟูมาเรต ต่อการเพิ่มความเข้มข้นของเลือดในอาสาสมัครไทยเพศหญิงสุขภาพดี แต่ต้องระมัดระวังในการแปลผลเพราะไม่ใช่การทดสอบทางสถิติแบบ non-inferiority test