เปรียบเทียบการใช้ยาไมโซพรอสทอลโดยการอมใต้ลิ้นและกินก่อนใส่แร่ในมะเร็งปากมดลูก
ชวลิต หลักดี, ธันยาภรณ์ ไกรสรไขศรี*, จริยาพร แสนบุญเลิง, เกศราภรณ์ คงสุขโข, ศิริพร โพธิ์ศรีทองหน่วยรังสีรักษา กลุ่มงานรังสีวิทยา โรงพยาบาลพุทธชินราช พิษณุโลก 90 ถนนศรีธรรมไตรปิฎก ในเมือง เมืองพิษณุโลก พิษณุโลก 65000 อีเมล: spoknic_@hotmail.com
บทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: ในการฉายรังสีมะเร็งปากมดลูกระยะลุกลาม การฉายรังสีภายนอกและรังสีระยะใกล้คือ การรักษาเพื่อเพิ่มปริมาณรังสีบริเวณก้อนมะเร็งที่ปากมดลูกและลดปริมาณรังสีที่อวัยวะข้างเคียง การขยายปากมดลูกนั้นแนะนำสำหรับการทำหัตถการทางนรีเวชเช่นการส่องกล้องมดลูกและการใส่อุปกรณ์ใส่สารกัมมันตรังสีในโพรงมดลูกในรังสีระยะใกล้ซึ่งได้แนะนำเป็นแนวทางจากหลายการศึกษาในปัจจุบัน ยาไมโซพรอสทอลนั้น มีประสิทธิภาพในการขยายปากมดลูกแต่มีการใช้หลายวิธีทั้งปริมาณและช่วงเวลาก่อนเริ่มทำหัตถการซึ่งต้องพิจารณาต่อไป
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินประสิทธิภาพของการใช้ยาไมโซพรอสทอลแบบกินและอมใต้ลิ้นเพื่อขยายปากมดลูกสำหรับการใส่อุปกรณ์ใส่สารกัมมันตรังสีครั้งแรกในรังสีระยะใกล้ในมะเร็งปากมาดลูก
วัสดุและวิธีการ: การศึกษาแบบสุ่มชนิดไปข้างหน้าอำพรางสองฝ่าย ผู้ป่วย 91 รายได้รับยาไมโซพรอสทอล 400 ไมโครกรัมกิน 3 ชั่วโมงหรืออมใต้ลิ้น 30 นาทีก่อนการใส่แร่ครั้งแรก ผู้ป่วยทั้งหมดได้รับการฉายรังสีบริเวณอุ้งเชิงกรานแบบ 2 มิติหรือ 3 มิติ 45-46 เกรย์ร่วมกับการใส่อุปกรณ์ใส่สารกัมมันตรังสีจากรังสีระยะใกล้อัตรารังสีสูงระบบภาพนำวิถี 7 เกรย์ 4 ครั้ง
ผลการศึกษา: ค่ามัธยฐานขนาดปากมดลูกโดยการกินยา 6 มิลลิเมตรและ 7 มิลลิเมตรจากการอมใต้ลิ้นแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.049) ค่ามัธยฐานอาการเจ็บปวดจากการกินและการอมใต้ลิ้นไม่ต่างกัน (4 vs 4;P=0.452) อาการปวดท้องจากมดลูกหดตัวและอาการหนาวสั่นจากการอมใต้ลิ้นมากกว่าการกิน (36.9% vs 17.8%; P= 0.040 and 17.4% vs 2.2 %; P = 0.030) อาการคลื่นไส้อาเจียน ท้องเสียและไข้ไม่มีความแตกต่างกัน ค่าตัวแปรเชิงรังสีคณิตของแผนรังสี รักษาระยะใกล้ไม่มีความแตกกันทั้ง 2 กลุ่ม
ข้อสรุป: การใช้ยาไมโซพรอสทอลโดยการอมใต้ลิ้นมีประสิทธิภาพการขยายปากมดลูกแต่มีอาการปวดท้องจากมดลูกหดตัวและอาการหนาวสั่นมากกว่าการกินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติจากการใส่อุปกรณ์ใส่สารกัมมันตรังสีในมดลูกจากรังสีระยะใกล้ในผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกในครั้งแรก
ที่มา
Journal of Thai Association of Radiation Oncology ปี 2565, January-June
ปีที่: 28 ฉบับที่ 1 หน้า R65-R80
คำสำคัญ
Misoprostol, Cervical dilatation, ไมโซพรอสทอล, brachytherapy, ขยายปากมดลูก, การฉายรังสีระยะใกล้