ที่มาของปัญหา: การผ่าตัดต่อมทอนซิลเป็นการหัตถการทางหู คอ จมูกที่ทำบ่อย แม้จะเป็นการผ่าตัดที่ไม่ซับซ้อนแต่ผู้ป่วยเกือบทุกรายมักมีอาการเจ็บปวดแผลผ่าตัดมาก นำไปสู่ปัญหาด้านการกลืน มีโอกาสขาดสารน้ำและอาหาร เพิ่มระยะเวลาในการนอนโรงพยาบาล และภาวะแทรกซ้อนมากขึ้น

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิผลของยาสเตียรอยด์ในรูปแบบรับประทานและฉีดเข้าหลอดเลือดดำในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดต่อมทอนซิล

วิธีการศึกษา: ผู้ป่วยอายุ 18 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป จำนวน 90 คน ทุกรายได้รับการผ่าตัดต่อมทอนซิล สุ่มประชากรด้วยคอมพิวเตอร์ออกเป็น 3 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 ได้รับ Prednisolone (0.5 มก./กก./วัน ขนาดยาสูงสุดไม่เกิน 30 มก./วัน) รับประทาน 7 วันหลังผ่าตัด กลุ่มที่ 2 ได้รับ Dexamethasone ฉีดเข้าหลอดเลือดดำระหว่างผ่าตัดจำนวน 1 ครั้ง (0.1 มก./กก. ขนาดยาสูงสุดไม่เกิน 10 มก.) ร่วมกับยาหลอกรับประทาน 7 วันหลังผ่าตัด กลุ่มที่ 3 ได้รับยาหลอกรับประทาน 7 วันหลังผ่าตัด ผู้ป่วยตอบแบบสอบถามด้วยตนเองทุกวันเกี่ยวกับคะแนนความเจ็บปวดแผลผ่าตัด อาการคลื่นไส้อาเจียน อาการเจ็บปวดแผลผ่าตัดที่ส่งผลต่อการทำงาน การนอนหลับ การกลืน ปริมาณยาพาราเซตามอลที่รับประทานในแต่ละวันหลังผ่าตัด และบันทึกน้ำหนักตัวที่ลดลงหลังผ่าตัด ติดตามการรักษาที่ 7 และ 14 วัน

ผลการศึกษา: Prednisolone ลดอาการเจ็บปวดได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในวันที่ 5, 6 และ 7 หลังผ่าตัด (p = 0.01, 0.016, 0.007 ตามลำดับ) แต่ไม่พบความต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติสำหรับกลุ่ม Dexamethasone และ Prednisolone ในวันที่ 1, 2, 3, 4, 14 หลังผ่าตัด เช่นเดียวกับอาการเจ็บปวดแผลผ่าตัดที่ส่งผลต่อการทำงาน การนอนหลับ การกลืน ปริมาณยาพาราเซตามอลที่รับประทานแต่ละวัน และน้ำหนักตัวที่ลดลงหลังผ่าตัด

สรุป: Prednisolone รับประทานอาจได้ประโยชน์ในด้านลดอาการเจ็บปวดแผลผ่าตัดต่อมทอนซิลในช่วงวันที่ 5 - 7 โดยไม่พบภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ