การศึกษาเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจระหว่างการใช้ atropine 0.75 มก และ glycopyrrolate 0.5 มก. ร่วมกับ neostigmine 2.5 มก. ในการแก้ฤทธิ์ยาหย่อนกล้ามเนื้อกลุ่ม non-depolarized
ขนิษฐา นาครินทร์*, นิยดา ไปใกล้, วิชุดา ภาโนมัย
บทคัดย่อ
บทนํา :  การระงับความรู้สึกแบบทั่วไปนั้นมีการใช้ยาหย่อนกล้ามเนื้อกลุ่ม  non-depolarized  ร่วมด้วย(Balanced  general  anesthesia)  เมื่อการผ่าตัดเสร็จสิ้นยาหย่อนกล้ามเนื้อจะถูกทำให้หมดฤทธิ์ไปโดยใช้ยากลุ่มanticholinesterase ได้แก่ neostigmine 2.5 มก. ร่วมกับ atropine 1.2 มก. หรือ glycopyrrolate 0.5 มก. atropine ขนาดสูงทำให้เกิดหัวใจเต้นเร็วผิดจังหวะเกิดอันตรายได้ แต่ glycopyrrolate มีราคาสูงและ
ในโรงพยาบาลบางแห่งไม่มีglycopyrrolate
วัตถุประสงค์ : วัตถุประสงค์หลักเพื่อเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจหลังได้รับการแก่ฤทธิ์ยาหย่อนกล้ามเนื้อด้วย atropine  0.75  มก. และ glycopyrrolate  0.5  มก. ร่วมกับ  neostigmine  2.5  มก. วัตถุประสงค์รองเพื่อเปรียบเทียบปริมาณสารคัดหลั่งในช่องปาก อุบัติการณ์การเกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะและผลต่อความดันเลือดของทั้งสองกลุ่ม
วิธีการศึกษา : ศึกษาแบบสุ่มไปข้างหน้า อำพรางสองฝ่ายและมีกลุ่มควบคุม (prospective randomized  double-blind  controlled trial) ในผู้ป่วยอายุ 18-64 ปี ASA classification 1 - 2 ที่มารับการผ่าตัดแบบไม่เร่งด่วนในโรงพยาบาลกุมภวาปี ตั้งแต่เดือนกรกฎาคมถึงกันยายน 2562 จำนวน 60 คน กลุ่มละ 30 คน ได้รับการระงับความรู้สึกแบบทั่วไปและได้รับยาหย่อนกล้ามเนื้อกลุ่ม non-depolarized แบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ได้รับ atropine 0.75 mg และglycopyrrolate 0.5 mg ร่วมกับ neostigmine 2.5 mg เพื่อแก้ฤทธิ์ยาหย่อนกล้ามเนื้อบันทึกอัตราการเต้นของหัวใจและความดันเลือดทุก 1 นาที เป็นเวลา 10 นาทีจากนั้นบันทึกทุก 5 นาทีจนครบ 60 นาที
ผลการศึกษา : การเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจเฉลี่ยของกลุ่มที่ได้รับ atropine 0.75 มก. มีการเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจน้อยกว่ากลุ่มที่ได้รับ glycopyrrolate 0.5 มก. ในนาทีที่ 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 15, 20, 25, 30 และ 40 อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p<0.05) การเพิ่มขึ้นสูงสุดของอัตราการเต้นของหัวใจเฉลี่ย 5.21% และ 20.67% ในกลุ่ม atropine  และ glycopyrrolate ตามลำดับ พบผู้ป่วย  3  ราย ในกลุ่ม  atropine  และ 2 รายในกลุ่ม glycopyrrolate มีภาวะหัวใจเต้นช้า (อัตราการเต้นของหัวใจ < 50 ครั้ง/นาที) ความดันเลือดและ secretion score ทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญ (p > 0.05)
สรุป : การใช้ atropine 0.75 มก. ร่วมกับ neostigmine เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยในการแก้ฤทธิ์ยาหย่อนกล้ามเนื้อชนิด non-deporalized โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ต้องการหลีกเลี่ยงภาวะหัวใจเต้นเร็วผิดจังหวะและไม่มียา glycopyrrolate ใช้
 
ที่มา
วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม ปี 2563, January-April ปีที่: 17 ฉบับที่ 1 หน้า 22-29
คำสำคัญ
heart rate, reversal, อัตราการเต้นของหัวใจ, ยาหย่อนกล้ามเนื้อ, Glycopyrrolate, การแก้ฤทธิ์, atropine 0.75 mg, non-depolarized muscle relaxant