ภูมิหลังการศึกษา ผื่นที่ขาหนีบจากโรคกลากที่ขาหนีบ (tinea cruris) Intertrigo erythrasma candidiasis เป็นโรคผิวหนังที่พบได้บ่อยในทหาร แม้ผืนที่ขาหนีบจะไม่ใช่โรคที่มีความรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตแต่ก็ส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพในการฝึกและคุณภาพชีวิตของทหาร ปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีการศึกษาประสิทธิผลของแป้งป้องกันผื่นที่ขาหนีบในบุคคลากรทหาร วัตถุประสงค์ 1) เพื่อเปรียบเทียบอุบัติการณ์ของผื่นที่ขาหนีบระหว่างทหารเกณฑ์กลุ่มที่ใช้แป้งผงโรยตัว (กลุ่มทดลอง) และกลุ่มที่ใช้แป้งในท้องตลาด (กลุ่มควบคุม) และ 2) เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในทหารเกณฑ์จากการใช้แป้งทั้งในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม วิธีการ การทดลองแบบสุ่มทั้งกลุ่มและมีกลุ่มควบคุม (cluster randomized controlled trial) ในหน่วยฝึกทหาร 11 หน่วยในกรุงเทพมหานคร โดยมีหน่วยฝึกทหารจำนวน 7 และ 4 หน่วย ซึ่งมีทหารเกณฑ์จำนวน 937 และ 911 คนทีเข้าเกณฑ์และเข้าร่วมการศึกษา ถูกจัดเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ทหารเกณฑ์ใช้แป้งเป็นระยะเวลา 10 สัปดาห์ โดยทีนายสิบพยาบาลในแต่ละหน่วยฝึก จะช่วยประเมินการเกิดผื่นที่ขาหนีบในทหารเกณฑ์ทุก 2 สัปดาห์ ทหารเกณฑ์ที่มีผื่นที่ขาหนีบจะถูกส่งไปตรวจและรักษาจากแพทย์เฉพาะทางโรคผิวหนังที่แผนกโรคผิวหนังโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า
ผลการศึกษา พบว่าในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมเกิดผื่นที่ขาหนีบ 217 และ 276 คนตามลำดับ โดยมีอุบัติการณ์ร้อยละ 23.16 และ 30.30 ซึ่งแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.001) วิเคราะห์เพิ่มเติมโดยการควบคุมตัวแปรกวน อายุ ระดับการศึกษา ประวัติของการติดเชื้อราก่อนหน้านี้และประวัติของการลงไปในน้ำในช่วงสองสัปดาห์ก่อนหน้า ได้ค่า adjusted rate ratio (ช่วงความเชื่อมั่น 95%) เท่ากับ 0.76 (0.63, 0.90) (p = 0.002) นอกจากนี้อาการแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นนั้นพบได้ไม่บ่อยในกลุ่มทดลองเมือเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม สรุป แป้งผงโรยตัวป้องกันผื่นมีประสิทธิภาพในการป้องกันการเกิดผื่นที่ขาหนีบในทหารเกณฑ์ในประเทศไทย