ผลของการสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจแบบสั้นร่วมกับการให้ความรู้และการติดตามทาง โทรศัพท์โดยเภสัชกร ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2: การศึกษาเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม
พุดธิดา โภคภิรมย์, กรกมล รุกขพันธ์*ภาควิชาบริหารเภสัชกิจ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 90112 Email: korngamon.r@psu.ac.th
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจูงใจแบบสั้น (brief motivational interviewing: BMI) ร่วมกับการให้ความรู้และการติดตามทางโทรศัพท์โดยเภสัชกร (education and telephone follow up by pharmacist: ETFP) ต่อระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (fasting plasma glucose: FPG) ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (glycated hemoglobin: HbA1c) ความรู้เรื่องเบาหวาน ความร่วมมือในการใช้ยา การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการจัดการโรคเบาหวานและความพึงพอใจต่อการให้บริการโดยเภสัชกร วิธีการ: การศึกษาเป็นเชิงทดลองแบบสุ่มมีกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มี HbA1c ≥7% หรือ FPG ≥150mg/dl ติดต่อกันสองครั้งของการพบแพทย์ และมีโทรศัพท์ที่สามารถติดต่อได้ ตัวอย่างถูกสุ่มแยกเป็นกลุ่มทดลอง 58 ราย และกลุ่มควบคุม 56 ราย กลุ่มควบคุมได้รับบริการปกติของโรงพยาบาล กลุ่มทดลองได้รับ BMI แบบรายบุคคลร่วมกับการให้ความรู้จำนวน 3 ครั้งในสัปดาห์ที่ 1, 4-6, 8-10 และการโทรศัพท์ติดตามในสัปดาห์ที่ 12 ผลการวิจัย: หลังการศึกษา FPG ของกลุ่มทดลองน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (FPG142.3±31.1 และ 174.9±63.9 ตามลำดับ, P=0.005) ส่วน HbA1c ทั้งสองกลุ่มมีแนวโน้มลดลงแต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ (HbA1c 7.6±1.3 และ 7.8±1.4 ตามลำดับ, P=0.223) ความรู้เรื่องเบาหวาน ความร่วมมือในการใช้ยา การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการจัดการโรคเบาหวาน และความพึงพอใจของกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001, P=0.001, P<0.001 และ P<0.001) สรุป: BMI ร่วมกับ ETFP ลด FPG และเพิ่มความรู้เรื่องโรคเบาหวาน ความร่วมมือในการใช้ยา การรับรู้สมรรถนะแห่งตนในการจัดการโรคเบาหวาน และความพึงพอใจต่อการให้บริการโดยเภสัชกรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ที่มา
วารสารเภสัชกรรมไทย ปี 2563, October-December
ปีที่: 12 ฉบับที่ 4 หน้า 984-996
คำสำคัญ
Diabetes, เบาหวาน, Pharmaceutical care, Motivational interviewing, telephone follow up, การสัมภาษณ์เพื่อเสริมสร้างแรงจงูใจ, โทรศัพท์ติตาม, บริบาลเภสัชกรรม