ความเป็นมา: โรคไตเรื้อรังเป็นปัญหาสาธารณสุขสำคัญของโลก การบำบัดทดแทนไตช่วยให้ผู้ป่วยอายุยาวนานขึ้น แต่ผู้ป่วยต้องประสบปัญหาด้านร่างกาย จิตใจ สังคมและเศรษฐกิจ ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยไตเรื้อรังที่มารับบริการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ในโรงพยาบาลชุมชนของจังหวัดเชียงราย และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ กับคุณภาพชีวิตผู้ป่วย

วิธีการศึกษา: การศึกษาภาคตัดขวาง (Cross-sectional study design) ในกลุ่มผู้ป่วยไตเรื้อรังที่มาฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดเชียงราย เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ใช้แบบวัดคุณภาพชีวิตผู้ป่วยโรคไตฉบับภาษาไทย ใช้สถิติพรรณนา ในการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานของผู้ป่วย ข้อมูลการเจ็บป่วยและการรักษา และข้อมูลทางห้องปฏิบัติการ ใช้สถิติเชิงวิเคราะห์ หาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพชีวิต โดยใช้ Pearson’s correlation coefficient สำหรับตัวแปรชนิดต่อเนื่อง และใช้ ANOVA สำหรับตัวแปรเชิงกลุ่ม ค่าที่มีนัยสำคัญทางสถิติกำหนดไว้ที่ p<0.05

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยไตเรื้อรัง จำนวน 97 คนจากโรงพยาบาลชุมชน 2 แห่ง มีอายุเฉลี่ย 60.99 ปี ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ± 13.37 ปี คะแนนคุณภาพชีวิตด้านที่เปลี่ยนแปลงจากโรคไตโดยตรง คะแนนคุณภาพชีวิตทั่วไป ด้านจิตใจ มีค่าคะแนนเฉลี่ยในระดับสูง ร้อยละ 64.7 และ 55.8 ตามลำดับ คะแนนคุณภาพชีวิตทั่วไปด้านกายภาพ มีค่าคะแนนเฉลี่ยต่ำ ร้อยละ 46.6 พบความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพชีวิตกับอายุ เพศ โรคเบาหวาน โรคนิ่วในทางเดินปัสสาวะ โรคเกาต์ ระดับ Creatinine ระดับ Parathyroid hormone และความถี่ในการนอนพักรักษาในโรงพยาบาล

สรุปและข้อเสนอแนะ: คุณภาพชีวิตผู้ป่วยไตเรื้อที่ฟอกเลือด้วยเครื่องไตเทียมขึ้นอยู่กับปัจจัยด้านตัวโรค ด้านจิตใจ และด้านกายภาพ ควรมีการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวม เพื่อให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยดีขึ้น