การศึกษาการให้ยาต้านการแข็งตัวของเลือด Enoxaparin เพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำในผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในคนไทย
ตะวัน อินทิยนราวุธ*, นิมิตร ทองพูลสวัสดิ์, ณพล สินธุวนิช, สิริรัตน์ เตียวิรัตน์, มุทิตา กันโอภาส
Department of Orthopaedic Surgery, Golden Jubilee Medical Center, Mahidol University, Nakhon Pathom 73170, Thailand; Phone: +66-89-4476168, Fax: +66-2-8496666; E-mail: tawan.int@mahidol.ac.th
บทคัดย่อ
                ภูมิหลัง : ปัจจุบันการใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดเพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดดำในผู้ป่วยผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในคนเอเชียยังเป็นที่ถกเถียงกัน ไม่มีแนวทางที่ชัดเจน
          วัตถุประสงค์ : เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยา enoxaparin ในการป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำในผู้ป่วยชาวเอเชียที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
                วัสดุและวิธีการ : สุ่มผู้ป่วย 50รายที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมเป็นสองกลุ่มๆ ละ 25 ราย โดยกลุ่มแรกได้รับยา enoxaparin ฉีดใต้ผิวหนังวันละครั้ง และกลุ่มที่สองไม่ได้รับยา โดยผลลัพธ์หลักของการศึกษาคือพบลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำที่ขาโดยการวินิจฉัยจากอัลตราซาวด์ หรือพบลิ่มเลือดอุดตันในปอด และการเกิดเลือดออกผิดปกติจนต้องได้รับการรักษา
                ผลการศึกษา : พบว่าการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำที่ขาในกลุ่มที่ไม่ได้รับยาป้องกัน 1 รายคิดเป็นร้อยละ 4 แต่ไม่พบในกลุ่มที่ได้รับยาป้องกัน โดยไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.31)ไม่พบการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในปอดในทั้งกลุ่ม ไม่พบเลือดออกผิดปกติจนต้องได้รับการรักษาในทั้งสองกลุ่ม พบผู้ป่วย 1 รายในกลุ่มที่ได้รับยาป้องกันเกิดเลือดคั่งบริเวณแผลผ่าตัด และภาวะแทรกซ้อนของแผลผ่าตัด
                สรุป : อุบัติการณ์ของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในคนไทยค่อนข้างต่ำ ประโยชน์ของการให้ยา enoxaparin เพื่อป้องกันการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในผู้ป่วยชาวเอเชียที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมยังไม่ชัดเจน ภาวะแทรกซ้อนจากยาเรื่องเลือดออกผิดปกติต่ำ ยามีความปลอดภัยในการใช้งาน แต่ไม่แนะนำให้ใช้ยา enoxaparin เพื่อป้องกันลิ่มเลือดอุดตันในผู้ป่วยเอเชียที่ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมทุกราย
 
ที่มา
วารสารจดหมายเหตุทางการแพทย์ ปี 2560, January ปีที่: 100 ฉบับที่ 1 หน้า 42-49
คำสำคัญ
Enoxaparin, Asians, Knee arthroplasty, deep vein thrombosis, low-molecular-weight-heparin, thromboprophylaxis