ผลของสมุนไพรฟ้าทะลายโจรต่อระดับไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดของผู้ป่วย: การทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม
คัชรินทร์ ภูนิคม, โกวิท คำพิทักษ์, ฉันทนา อารมณ์ดี, ธารินี อัครวิเชียร, จินตนา สัตยาศัย*
Department of Pharmacology, Faculty of Medicine, Khon Kaen University, Khon Kaen 40002, Thailand; Phone & Fax: +66-43-348397; E-mail: sjinta@kku.ac.th
บทคัดย่อ
ภูมิหลัง: ภาวะไขมันไทรกลีเซอไรต์ในเลือดสูงนับเป็นปัจจัยเสี่ยงอย่างหนึ่งของโรคทางระบบหัวใจร่วมหลอดเลือด แนวทางเวชปฏิบัติของโรคจึงแนะนำให้ลดระดับไขมันไทรกลีเซอไรต์ในเลือดของผู้ป่วย ในปัจจุบันมีการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าสารแอนโดรกราโฟไรต์ ซึ่งเป็นสาระสำคัญที่พบในสมุนไพรฟ้าทะลายโจรสามารถลดระดับไขมันในเลือดได้
วัสดุและวิธีการ: การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาว่าสมุนไพรฟ้าทะลายโจรสามารถลดระดับไขมันในเลือดของมนุษย์ได้หรือไม่ โดยศึกษาเปรียบเทียบกับยาลดไขมันเจมไฟโบรซิล โดยศึกษาในผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงจำนวน 60 คน แบ่งผู้ป่วยเป็น 3 กลุ่ม จากนั้นสุ่มให้ผู้ป่วยรับประทานสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในขนาดต่ำ (APE-L-แอนโดรกราโฟไรด์ 71.64-72.36 มิลลิกรัมต่อวัน) และสมุนไพรฟ้าทะลายโจรในขนาดสูง (APE-H-แอนโดรกราโฟไรด์ 119.64-120.36 มิลลิกรัมต่อวัน) ส่วนกลุ่มที่ 3 รับประทานยาเจมไฟโบรซิล (ขนาด 300 มิลลิกรัมต่อวัน) จากนั้นติดตามการรักษาไป 8 สัปดาห์ ผู้ป่วยทุกคนได้รับคำแนะนำการปฏิบัติตัวและการควบคุมอาหารเหมือนกัน
ผลการศึกษา: ผลการศึกษาพบว่าค่า mean difference ± SD (95% CI) (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) ของระดับไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดเปรียบเทียบก่อนรักษากับหลังการรักษาเป็นดังนี้ กลุ่มที่ได้รับสมุนไพรฟ้าทะลายโจรขนาดต่ำเท่ากับ -3±125.6 (-59.1, 58.5) กลุ่มที่ได้รับสมุนไพรฟ้าทะลายโจรขนาดสูงเท่ากับ 41.6±86.3 (1.2, 82) และกลุ่มที่ได้รับยาเจมไฟโบรซิลเท่ากับ 57.1±94.9 (12.7, 101.6) ซึ่งกลุ่มที่ได้รับสมุนไพรฟ้าทะลายโจรขนาดสูงและกลุ่มที่ได้รับยาเจมไฟโบรซิลสามารถลดระดับไทรกลีเซอไรด์ในเลือดได้อย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.0442 และ 0.0145 ตามลำดับ) โดยที่ผู้ป่วยทุกกลุ่มไม่มีอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงขณะรับการรักษา
สรุป: การศึกษาครั้งนี้สรุปได้ว่าสมุนไพรฟ้าทะลายโจรสามารถลดระดับไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดของผู้ป่วยที่มีภาวะไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดสูงที่มีการปฏิบัติตัวและการควบคุมอาหารตามคำแนะนำโดยมีฤทธิ์เปรียบเทียบใกล้เคียงกับยาเจมไฟโบรซิลขนาด 300 มิลลิกรัมต่อวัน ดังนั้นสมุนไพรฟ้าทะลายโจรอาจจะเป็นการรักษาทางเลือกที่สามารถนำมาใช้ในการรักษาผู้ที่มีภาวะไขมันไทรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง
 
 
ที่มา
วารสารจดหมายเหตุทางการแพทย์ ปี 2558, July ปีที่: 98 ฉบับที่ Suppl 6 หน้า S41-S47
คำสำคัญ
Andrographis paniculata, Andrographolide, Hypertriglyceridemia, Gemfibrozil