การควบคุมภาวะเลือดออกจากแผลผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ด้วยการใช้น้ำเกลืออุ่น
นัทพล ธรรมสิทธิ์บูรณ์*, เฉลิมชัย ชินตระการ
ภาควิชาโสด ศอ นาสิกวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
บทคัดย่อ
                ภาวะเลือดออกจากช่องหลังโพรงจมูกภายหลังการผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ มีความสำคัญเนื่องจาก หยุดเลือดโดยตรงได้ยาก นิยมใช้วิธี posterior nasal packing เพื่อรักษา แต่วิธีนี้อาจทำให้เกิดรอยถลอกจนมีเลือดออกซ้ำ หรือบาดเจ็บต่อรูเปิดของท่อยูสเตเชี่ยนได้
                การศึกษาที่ผ่านมาพบว่า ในการรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดกำเดาออกจากช่องหลังโพลงจมูก (posterior epistaxis) ด้วยการใช้น้ำอุ่น (50 องศาเซลเซียส) ฉีดล้างภายในช่องจมูกสามารถให้ผลหยุดภาวะเลือดออกได้อย่างน่าพอใจ การศึกษานี้จึงได้นำวิธีการฉีดน้ำเกลืออุ่น (50 องศาเซลเซียส) ฉีดล้างบริเวณแผลผ่าตัดอะดีนอยด์
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาการใช้น้ำเกลืออุ่น 50 องศาเซลเซียส ในการนำมาใช้ในการหยุดเลือดจากแผลผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์
ลักษณะการศึกษา: การศึกษาแบบเก็บข้อมูล (Prospective randomized control trial study) โดยได้คัดเลือกผู้ป่วยทั้งหมดที่ได้รับการทำผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ ที่ รพ.รามาธิบดี ระหว่างวันที่ 1 กันยายน 2552 ถึง วันที่ 31 สิงหาคม 2553
วิธีการศึกษา: แบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มควบคุม 48 คน หลังทำการตัดต่อมอะดีนอยด์ จะทำการหยุดเลือดโดยวิธีดั้งเดิมโดยการอัดผ่าก๊อซบริเวณแผลผ่าตัดเป็นเวลาอย่างน้อย 5 นาที และกลุ่มศึกษา 39 คน จะได้รับการใช้น้ำเกลืออุ่น (50 องศา) ทำการฉีดล้างบริเวณแผลผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ทันทีหลังจากตัดต่อมอะดีนอยด์ออกเป็นเวลาอย่างน้อย 2 นาที
ผลการศึกษา: ผลสำเร็จของการหยุดเลือดของกลุ่มควบคุม 47/48 คิดเป็นร้อยละ 97.9 และผลสำเร็จของการหยุดเลือดของกลุ่มศึกษา มีจำนวน 38/39 ราย คิดเป็นร้อยละ 97.4 และไม่พบภาวะแทรกซ้อนรุนแรงใดๆ
บทสรุป: การใช้น้ำเกลืออุ่นล้างบริเวณแผลผ่าตัดหลังการผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์เพียงอย่างเดียวนั้น สามารถหยุดเลือดที่ออกได้จริง และเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม พบว่า การหยุดเลือดได้ผลไม่แตกต่างกัน อีกทั้งยังไม่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่สำคัญ ซึ่งจากการทดลองนี้อาจนำไปประยุกต์ทำการทดลองกับการผ่าตัดบริเวณอื่นต่อไป
 
ที่มา
วารสารหู คอ จมูก และใบหน้า ปี 2554, April-June ปีที่: 12 ฉบับที่ 2 หน้า 75-86