ผลของการให้โปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมในการป้องกันภาวะ metabolic syndrome ในผู้ป่วยที่รักษาด้วยยารักษาโรคจิตกลุ่มใหม่: การศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมแบบปกปิดข้าเดียว
สุวิทย์ เจริญศักดิ์*, สุวัฒนา จุฬาวัฒนทล, รัศมี ลีประไพวงษ์, ธีรศักดิ์ สาตรา, ธนรัตน์ สรวลเสน่ห์
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการให้โปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมต่ออุบัติการณ์ของภาวะ metabolic syndrome และการเปลี่ยนแปลงของพารามิเตอร์ทางเมตาบอลิก ในผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยารักษาโรคจิตกลุ่มใหม่
วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมแบบปกปิดข้างเดียวเป็นระยะเวลา 6 เดือน ในผู้ป่วยที่ได้รับยารักษาโรคจิตกลุ่มใหม่ครั้งแรก แผนกผู้ป่วยนอก คลินิกจิตเวชโรงพยาบาลศิริราช เปรียบเทียบผลของการให้โปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการรักษาตามมาตรฐาน (กลุ่มทดลอง) กับการรักษาตามมาตรฐานเพียงอย่างเดียว (กลุ่มควบคุม) ผลลัพธ์ของการศึกษา คืออุบัติการณ์ของภาวะ metabolic syndrome และการเปลี่ยนแปลงของพารามิเตอร์ทางเมตาบอลิกที่ระยะเวลา 6 เดือน วิเคราะห์ผลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและเชิงอนุมาน
ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 39 ราย ใน 77 ราย ได้รับการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการรักษาตามมาตรฐาน พบอุบัติการณ์ของภาวะ metabolic syndrome ร้อยละ 7.69 ใกล้เคียงกับผู้ป่วยที่รับการรักษาตามมาตรฐานเพียงอย่างเดียว 38 ราย พบอุบัติการณ์ร้อยละ 7.89 (p = 1.000) ค่าเฉลี่ยของน้ำหนักตัว ดัชนีมวลกาย เส้นรอบเอว และระดับไตรกลีเซอไรด์ในกลุ่มควบคุมเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเทียบกับกลุ่มทดลอง ค่าความดันโลหิตตัวบนลดลงในกลุ่มทดลองในขณะที่ภายในกลุ่มควบคุมพบการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: การให้โปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมต่อผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยารักษาโรคจิตกลุ่มใหม่ครั้งแรกสามารถลดการเกิดความผิดปกติของพารามิเตอร์ทางเมตาบอลิกได้โดยเฉพาะน้ำหนักตัว ดัชนีมวลกาย และระดับไตรกลีเซอไรด์
 
ที่มา
วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย ปี 2557, July-September ปีที่: 59 ฉบับที่ 3 หน้า 267-286
คำสำคัญ
Pharmaceutical care, การบริบาลทางเภสัชกรรม, Metabolic syndrome, atypical antipsychotics, metabolic parameters, ยารักษาโรคจิตกลุ่มใหม่, พารามิเตอร์ทางเมตาบอลิก