การวิจัยเชิงบรรยายมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ต้นทุน-ผลได้การจัดบริการคัดกรองความเสี่ยงในการเกิดโรคเบาหวานของสถานีอนามัย เลือกศึกษาในสถานีอนามัย 2 แห่ง คือ สถานีอนามัยที่เป็นแกนนำพัฒนาการจัดบริการสุขภาพ (สถานีอนามัยตำบลไทรขึง) และสถานีอนามัยที่ไม่ใช่แกนนำพัฒนาการจัดบริการสุขภาพ (สถานีอนามัยไสขวบ) เก็บข้อมูลทั้งข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิวิเคราะห์ในช่วงเดือนกรกฎาคม พ.ศ.2552 – เดือนมกราคม พ.ศ.2553 ด้วยแบบบันทึก 11 ชุด และแบบสอบถามผลได้ผู้รับบริการ ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาได้ค่าดัชนีความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ 1.00 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา

                การวิจัยพบว่า สถานีอนามัยที่เป็นแกนนำพัฒนาการจัดบริการ มีต้นทุนรวมเท่ากับ

127,830.35 บาท ต้นทุนต่อกิจกรรมเท่ากับ 5.75 บาท ต้นทุนต่อรายเท่ากับ 75.51 บาท ผลได้ของผู้ให้บริการ เท่ากับ 1,663,625.00 บาท (อัตราส่วนผลได้ต่อต้นทุน เท่ากับ 13.00) และผลได้ของผู้รับบริการเท่ากับ 456,961.21 บาท (อัตราส่วนผลได้ต่อต้นทุนเท่ากับ 10.21) ซึ่งผลได้ของการจัดบริการในชุมชนมากกว่าในสถานีอนามัย สถานีอนามัยที่ไม่ใช่แกนนำพัฒนาการจัดบริการ มีต้นทุนรวมเท่ากับ 65,486.66 บาท ต้นทุนต่อกิจกรรมเท่ากับ 9.11 บาท ต้นทุนต่อรายเท่ากับ 126.42 บาท ผลได้มุมมองผู้ให้บริการ เท่ากับ 485,178.27 บาท (อัตราส่วนผลได้ต่อต้นทุนเท่ากับ 7.41) และผลได้ของผู้รับบริการ เท่ากับ 117,600.00 บาท (อัตราส่วนผลได้ต่อต้นทุนเท่ากับ 2.47 ) ซึ่งผลได้ของการจัดบริการในชุมชนมากกว่าในสถานีอนามัย

                ผลการวิจัยครั้งนี้ แสดงถึงแนวทางการลดต้นทุนและเพิ่มผลได้โดยลดกิจกรรมที่ซ้ำซ้อน พัฒนาศักยภาพในการคัดกรองฯ แก่อาสาสมัครสาธารณสุขและให้ปฏิบัติงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ในจำนวนที่เหมาะสมสนับสนุนการจัดบริการในชุมชนมากขึ้น และพัฒนาบริการให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย