ภูมิหลัง: การผ่าตัดสร้างเอ็นไขว้หน้าข้อเข่าโดยใช้กล้องส่องข้อ (arthroscopic anterior cruciate ligament reconstruction: AACLR) เป็นหนึ่งในการผ่าตัดทางออร์โธปิดิกส์ที่สัมพันธ์กับความปวดหลังผ่าตัดระดับปานกลางถึงรุนแรง การทำ fascia iliaca block (FIB) ซึ่งเป็นการสกัดการนำส่งกระแสของเส้นประสาท femoral nerve และ lateral femoral cutaneous nerve ของต้นขาเป็นวิธีที่ทำได้ง่าย ปลอดภัย และมีประสิทธิภาพในการระงับปวดหลังผ่าตัด

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของการทำ fascia iliaca block ในการระงับปวดหลังผ่าตัด AACLR

วัสดุและวิธีการ: หลังผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มหาวิทยาลัยขอนแก่น (HE 510817) ผู้ป่วยจะถูกแบ่งออกเป็นสองกลุ่ม โดยการสุ่มด้วยคอมพิวเตอร์และปกปิดด้วยซองทึบปิดผนึก ทั้งสองกลุ่มจะได้รับการทำ FIB ที่ห้องพักฟื้นหลังผ่าตัด โดยการฉีด bupivacaine 0.25% ผสม adrenaline หรือ NSS 0.9% ปริมาณ 40 มล. ผ่านเข็ม Tuohy เบอร์ 16 บันทึกปริมาณ morphine ที่ใช้ ระยะเวลาในการขอยาระงับปวดครั้งแรก ระดับความปวด Numerical Rating Scale (NRS) ทั้งในขณะพักและขยับตัว ผลข้างเคียงและภาวะแทรกซ้อนใน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัด

ผลการศึกษา: มีผู้ป่วยเข้าร่วมในการศึกษาทั้งหมด 47 ราย พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติของปริมาณการใช้ยามอร์ฟีนใน 24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าตัดระหว่างกลุ่มที่ได้รับ bupivacaine กับกลุ่มที่ได้รับ NSS (22.1 ± 7.2 vs. 31.8 ± 9.3 มก. ตามลำดับ p < 0.001) ระยะเวลาในการขอยาระงับปวดครั้งแรกในกลุ่ม bupivacaine นานกว่ากลุ่ม NSS อย่างมีนัยสำคัญ (4.60 ± 2.2 vs. 2.83 ± 1.6 ชั่วโมง, p 0.003) และพบความแตกต่างของระดับความปวดทั้งในขณะพักและขณะขยับตัวอย่างมีนัยสำคัญเช่นกัน (2.1 (95% CI 1.3-2.8), p < 0.001 และ 1.8 (95% CI 1.2-2.4), p < 0.001 ตามลำดับ) ไม่พบผลข้างเคียงหรือภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงต่อระบบประสาท

สรุป: Fascia iliaca block มีประสิทธิภาพในการระงับปวดหลังผ่าตัด AACLR ใน 24 ชั่วโมงแรก เทคนิคที่ใช้ทำได้ค่อนข้างง่าย ปลอดภัย และมีราคาไม่แพง