วัตถุประสงค์: เพี่อศึกษาประสิทธิผลของการประคบแผ่นเจลเย็นก่อนการฉีดยาสเตียรอยด์เข้าไปในรอยแผลเป็นนูน ว่าจะสามารถลดอาการเจ็บปวดทั้งขณะแทงเข็มและขณะฉีดยาได้หรือไม่

วิธีการศึกษา: เป็นการวิจัยแบบ randomized cross-over study โดยศึกษาในผู้ป่วยที่มีรอยแผลเป็นนูนที่มารับการรักษาที่ห้องตรวจโรคผู้ป่วยนอก แผนกศัลยกรรมตกแต่ง โรงพยาบาลสมุทรสาคร ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2552 ถึง 31 พฤษภาคม 2554 โดยผู้ป่วยยินยอมเข้าร่วมวิจัย จำนวน 64 คน ได้แบ่งผู้ป่วยทั้งหมดเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 32 คน โดยผู้ป่วยทุกคนได้รับการรักษารอยแผลเป็นนูนโดยการฉีดยาสเตียรอยด์ คนละ 2 ครั้ง ในระยะเวลาห่างกัน 1 เดือน และจะมี 1 ครั้งที่ผู้ป่วยจะได้รับการประคบด้วยแผ่นเจลเย็นก่อนฉีดยาเสตียรอยด์เข้าไปในรอยแผลเป็นนูน การประเมินความเจ็บปวดใช้คะแนนความเจ็บปวดที่มีค่าในช่วง 0 ถึง 10

ผลการศึกษา: พบว่าข้อมูลพื้นฐานของผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม ได้แก่ เพศ อายุ ตำแหน่ง ขนาดพื้นที่ผิวของรอยแผลเป็นนูน ปริมาณของยาสเตียรอยด์ที่ใช้ และแผลข้างเคียงที่เกิดขึ้น ไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ พบว่า ครั้งที่ประคบแผ่นเจลเย็นก่อนการฉีดยาสเตียรอยด์ ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มจะมีคะแนนความเจ็บปวดน้อยกว่าครั้งที่ไม่ประคบแผ่นเจลเย็นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้งขณะแทงเข็มและขณะฉีดยา ไม่ว่าผู้ป่วยจะได้รับการประคบด้วยแผ่นเจลเย็นก่อนการฉีดยาสเตียรอยด์ในครั้งแรก หรือครั้งที่ 2 ของการรักษา โดยคะแนนความเจ็บปวดขณะแทงเข็มในผู้ป่วยทั้ง 64 คน เท่ากับ 3.09± 2.11 และ 1.86 ± 1.93 ในกลุ่มที่ไม่มีการประคบแผ่นเจลเย็นและมีการประคบแผ่นเจลเย็นตามลำดับ (p-value < 0.001) คะแนนความเจ็บปวดขณะฉีดยาเท่ากับ 5.25±2.59 และ 2.36±2.06 ในกลุ่มที่ไม่มีการประคบแผ่นเจลเย็น และมีการประคบแผ่นเจลเย็น ตามลำดับ (p-value < 0.001) และคะแนนความเจ็บปวดที่ลดลงนี้ถือว่ามีนัยสำคัญทางคลินิกด้วย ดูได้จากเมื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์ในแง่การเปลี่ยนแปลงของระดับคะแนนความเจ็บปวด คือปวดมาก ปวดปานกลาง และปวดน้อย พบว่าขณะแทงเข็ม เมื่อประคบแผ่นเจลเย็น ร้อยละ 57.8 มีระดับความเจ็บปวดลดลง ร้อยละ 39.1 มีระดับความเจ็บปวดเท่าเดิม และร้อยละ 3.1 มีระดับความเจ็บปวดเพิ่มขึ้น และขณะฉีดยา เมื่อประคบแผ่นเจลเย็น ร้อยละ 82.8 มีระดับความเจ็บปวดลดลง ร้อยละ 14.1 มีระดับความเจ็บปวดเท่าเดิม และร้อยละ 3.1 มีระดับความเจ็บปวดเพิ่มขึ้น

สรุป: การประคบด้วยแผ่นเจลเย็นก่อนการฉีดยาสเตียรอยด์ในการรักษารอยแผลเป็นนูน มีประสิทธิผลที่ดี สามารถลดความเจ็บปวดได้จริงทั้งขณะแทงเข็มและขณะฉีดยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและทางคลินิก เป็นวิธีที่ทำได้ง่าย ปลอดภัย ราคาถูก และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในเวชปฏิบัติทั่วไปได้อย่างกว้างขวาง