บทคัดย่อ : การปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดเป็นการรักษาที่มีค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลสูงและผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่สามารถใช้สิทธิตามระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้ ผู้วิจัยจึงเห็นความสำคัญของการศึกษาวิเคราะห์ค่ารักษาพยาบาลผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการรักษาด้วยการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดของโรงพยาบาลศิริราชในช่วงที่เป็นผู้ป่วยในของศูนย์ปลูกถ่ายไขกระดูกภาควิชากุมารเวชศาสตร์โดยทำการศึกษาในช่วงเดือนตุลาคม พ.ศ. 2547 ถึง เดือนกันยายน พ.ศ. 2551 มีผู้ป่วยที่เก็บข้อมูลค่ารักษาพยาบาลผู้ป่วยในได้ครบถ้วน 28 ราย แบ่งการวิเคราะห์เป็น 2 ส่วน คือ ส่วนของผู้ป่วยตามกลุ่มโรคและชนิดของการปลูกถ่ายไขกระดูก และในส่วนของผู้บริจาค โดยพบว่าผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วย unrelated hematopietic stem cell transplantation (HSCT) มีค่าใช้จ่ายมัธยฐานสูงที่สุด (2,121,535 บาท) รองลงมาเป็นผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วย human leukocyte antigen (HLA)-matched sibling HSCT (812,783 บาท) ผู้ป่วยที่ไม่ใช่โรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วย HLA-matched sibling HSCT (677,900 บาท) และผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วย autologous HSCT (441,203 บาท) ในส่วนของผู้บริจาคสามารถเก็บข้อมูลค่ารักษาพยาบาลได้ครบถ้วน 26 ราย พบว่าผู้บริจาคที่เป็นพี่น้องของผู้ป่วยที่ได้รับการเก็บเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดจากไขกระดูกในห้องผ่าตัดมีค่าใช้จ่ายมัธยฐาน 16,698 บาท และผู้ป่วยที่เก็บเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดขาวตนเองแช่แข็งไว้เพื่อการรักษามีค่าใช้จ่าย 163,222 บาท จากผลการศึกษานี้แพทย์สามารถใช้ในการวางแผนบริหารจัดการค่ารักษาพยาบาลและให้คำแนะนำผู้ปกครองในการเตรียมความพร้อมในส่วนของค่าใช้จ่ายผู้ป่วยในที่ไม่ครอบคลุมด้วยสิทธิประกันสุขภาพแห่งชาติได้