โรงพยาบาลหนองสูง เป็นโรงพยาบาลชุมชนขนาด 30 เตียง ตั้งอยู่ในอำเภอที่มีประชากรน้อย ทำให้ได้รับผลกระทบจากการจัดสรรงบประมาณแบบใหม่ โดยจัดสรรตามรายหัวประชากร ดังนั้น การวิเคราะห์ต้นทุนจึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้บริหารในการบริหารจัดการด้านงบประมาณเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อวิเคราะห์ต้นทุนต่อหน่วยบริการของผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยในของโรงพยาบาลหนองสูง ในมุมมองของผู้ให้บริการ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลย้อนหลังในปีงบประมาณ 2549 (1 ตุลาคม 2548-30 กันยายน 2549) จากงบประมาณค่าใช้จ่ายจริงทั้งหมด การวิเคราะห์ต้นทุนใช้วิธีการกระจายค่าใช้จ่าย (ปันส่วน) โดยใช้สมการเส้นตรง เป็นวิธีในการจัดสรรต้นทุน (Simultaneous Allocation Method) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ สัดส่วนและร้อยละ

                ผลการวิจัยพบว่า ต้นทุนรวมของโรงพยาบาลหนองสูง เมื่อไม่รวมค่าเสียโอกาสที่ดินมีมูลค่ารวมทั้งสิ้น 30.78 ล้านบาท แบ่งเป็น 3 ต้นทุนได้แก่ ต้นทุนค่าแรง เท่ากับ 20.37 ล้านบาท ต้นทุนวัสดุเท่ากับ 7.08 ล้านบาท และต้นทุนลงทุน เท่ากับ 3.33 ล้านบาท และคิดเป็นร้อยละ 66.18, 23.02 และ 10.08 ตามลำดับ คิดเฉลี่ยต่อหน่วยได้ดังนี้ ต้นทุนต่อครั้งของผู้ป่วยนอก เท่ากับ 442 บาท ต้นทุนต่อคนของผู้ป่วยใน เท่ากับ 3,471 บาท และต้นทุนต่อวันนอนของผู้ป่วยในเท่ากับ 1,619 บาท

                ข้อมูลที่ได้จากการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ในการบริหารจัดการงบประมาณ เพื่อปรับปรุงและพัฒนางานในความรับผิดชอบของหน่วยงานต่อไป อย่างไรก็ดีเพื่อให้การคิดต้นทุนมีความชัดเจนเกี่ยวกับการดูแลรักษาพยาบาลผู้ป่วย ควรมีการวิเคราะห์ต้นทุนของกิจกรรมการรักษาพยาบาลแต่ละกิจกรรม จากนั้นจึงคำนวณต้นทุนในผู้ป่วยตามประเภทและปริมาณกิจกรรมที่ได้รับจริง สำหรับเชิงบริหารควรมีการฝึกอบรมให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องมีความรู้ความเข้าใจในการวิเคราะห์ต้นทุนมากขึ้น ทั้งนี้ควรให้ควบคู่ไปกับการพัฒนาดัชนีชี้วัดผลผลิตของหน่วยงานทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพด้วย