คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยธาลัสซีเมียที่รับยาขับเหล็ก
Tidarat Pankaew, กิตติ ต่อจรัส*
Department of Pediatrics, Phramongkutklao Hospital, Bangkok, Thailand 10400 ; E-mail : kittitcr@pmk.ac.th; kittitcr@gmail.com
บทคัดย่อ
โรคโลหิตจางธาลัสซีเมียเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม ในกลุ่มที่มีอาการซีดรุนแรงจะมีอาการตั้งแต่อายุขวบปีแรก เนื่องจากการรักษาที่หายขาดของโรคธาลัสซีเมียคือการปลูกถ่ายเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดแต่ไม่สามารถทำได้ทุกคนเนื่องจากมีข้อจำกัดของผู้บริจาคเซลล์ต้นกำเนิดไม่ตรงกับผู้ป่วย ดังนั้นการรักษาโดยการให้เลือดและยาขับเหล็กจึงมีความจำเป็นเพื่อให้ผู้ป่วยมีอายุที่ยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ปัจจุบันมีข้อมูลไม่มากที่เกี่ยวข้องกับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย การศึกษานี้ได้ออกแบบการวิจัยเกี่ยวกับคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยธาลัสซีเมียที่ได้รับยาขับเหล็กใน 4 มิติ ประกอบด้วย ด้านกายภาพ อารมณ์ สังคมและบทบาทที่โรงเรียน วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยธาลัสซีเมียที่ได้รับยาขับเหล็ก วิธีการศึกษา : ใช้แบบสอบถาม PedsQLTM 4.0 Generic Core Scale เพื่อวัดคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยธาลัสซีเมียที่มารับการรักษาที่หน่วยโลหิตวิทยา กองกุมารเวชกรรม โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ตั้งแต่เดือน ธันวาคม พ.ศ.2549 – พฤศจิกายน พ.ศ.2550 ผลการศึกษา : ผู้ป่วยทั้งหมด 49 ราย อายุเฉลี่ย 10.61±4.33 ปี ผู้ป่วยได้รับยา Desferrioxamine, Deferiprone และ Deferaxirox จำนวน 15, 18 และ 16 ราย ตามลำดับ คุณภาพชีวิตโดยรวมเท่ากับ 74.35±12.42 คุณภาพชีวิตด้านสังคมและบทบาทที่โรงเรียนเท่ากับ 85.4 ±16.67  และ 62.14±15.84 ตามลำดับ คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยที่ได้รับยา Desferrioxamine, Deferiprone และ Deferasirox เท่ากับ 75.29±9.09, 73.91±15.25 และ 73.98±12.32 ตามลำดับ (p = 0.94) อายุ เพศ ชนิดของโรคธาลัสซีเมีย และระดับ serum ferritin ไม่มีความแตกต่างทางสถิติ และการศึกษาโดย Multivariate regression ของปัจจัยที่เกี่ยวข้องได้แก่ ความรุนแรงของโรค อายุที่เริ่มมีอาการ และระดับ Hct พบว่าไม่เป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องคุณภาพชีวิตอย่างมีความสำคัญทางสถิติ สรุป : คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยธาลัสซีเมียดีขึ้นในด้านจิตสังคมโดยเฉพาะในด้านสังคม และการได้รับยาขับเหล็กทั้ง 3 ชนิด ไม่มีผลทำให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแตกต่างกัน
ที่มา
เวชสารแพทย์ทหารบก ปี 2554, January-March ปีที่: 64 ฉบับที่ 3 หน้า 3-10
คำสำคัญ
Quality of life, คุณภาพชีวิต, Thalassemia, ธาลัสซีเมีย, Iron chelation, ยาขับเหล็ก, HRQOL, Severe thalassemia, ธาลัสซีเมียชนิดรุนแรง