การวิจัยแบบทดลองครั้งนี้ ศึกษาผลของการนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าต่อระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 โดยประยุกต์ตามแนวคิดการดูแลแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้ที่เป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการตรวจรักษาแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนเมษายน 2553 จำนวน 60 ราย คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้า และสุ่มแบบง่าย แบ่งเป็นกลุ่มทดลองที่ได้รับการนวดกดจุดสะท้านฝ่าเท้า 30 ราย และกลุ่มควบคุมที่ได้รับการดูแลรักษาแบบปรกติ 30 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ independent t-test และ paired sample t-test ผลการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ยของระดับน้ำตาลในเลือดหลังการทดลองในกลุ่มทดลองน้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p <0.05) และมีค่าเฉลี่ยของระดับน้ำตาลในเลือดของกลุ่มทดลองหลังการทดลองน้อยกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ซึ่งการศึกษานี้พบว่า การนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ สามารถช่วยบำบัดเสริมร่วมกับการรักษาแบบปรกติได้ และขยายผลโดยเสนอแนะให้พยาบาลหรือญาติผู้ป่วยนำวิธีการนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้าไปใช้เพื่อเสริมความสุขสบายความอบอุ่นใจให้แก่ผู้ป่วยและส่งเสริมสัมพันธภาพอันดีระหว่างญาติกับผู้ป่วยรวมถึงเป็นรูปแบบผสมผสานที่ใช้ยาและไม่ใช้ยาต่อไป

วารสารวิชาการสาธารณสุข ปี 2554, March-April ปีที่: 20 ฉบับที่ 2 หน้า 323-331

Diabetes, เบาหวาน, Complementary and alternative treatment, Foot reflexology, การนวดกดจุดสะท้อนฝ่าเท้า, การบำบัดเสริมและการแพทย์ทางเลือก