การให้ยาระงับปวดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยมารับบริการสลายนิ่ว เป็นปัจจัยหนึ่งทำให้การรักษานิ่วประสบผลสำเร็จ ยาระงับปวดในกลุ่ม opioid ที่นิยมใช้ได้แก่ morphine, pethidine และ fentanyl ซึ่งยาแต่ละชนิดมีความแตกต่างในการระงับปวดและการตอบสนองต่อยาของผู้ป่วยแต่ละราย การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบ prospective study, randomized controlled trial ศึกษาเปรียบเทียบในผู้ป่วย กลุ่ม 1 ได้แก่ morphine ขนาด 0.1 มก./กก. ร่วมกับ diazepam 0.1 มก./กก. ผู้ป่วยกลุ่ม 2 ได้รับยา pethidine 1 มก./กก. ร่วมกับ diazepam 0.1 มก./กก. และผู้ป่วยกลุ่ม 3 ได้รับยา fentanyl 1 มคก./กก. ร่วมกับ diazepam 0.1 มก./กก. ในผู้ป่วยมารับการสลายนิ่วด้วยเครื่องสลายนิ่วรุ่น ESWL KDE-2B จำนวน 90 ราย แบ่งเป็นกลุ่มๆ ละ 30 ราย อายุ 18-60 ปี การประเมินสภาพร่างกายอยู่ในระดับ American Society of Anesthesiology physical status class 1-2 ระดับ serum creatinine น้อยกว่า 2.5 mg./dl. ไม่มีประวัติการเจ็บปวดเฉียลพลันหรือเรื้อรัง ไม่มีข้อห้ามในการใช้ยา numeric rating scales (pain score) ที่เวลา 0, 10, 20, 30, 40 และ 50 นาที จำนวนครั้งของการให้ยาระงับปวดเพิ่มเมื่อ pain score ³ 5 ตลอดถึงผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วย จากการศึกษาพบว่าผู้ป่วยได้รับยาทั้ง 3 กลุ่ม มีการระงับปวดไม่แตกต่างกันอย่างเป็นนัยสำคัญทางสถิติ (p > 0.65) แต่จำนวนครั้งในการเพิ่มยาระงับปวดพบว่า pethidine เพิ่มยาเพียงครั้งเดียวแต่ morphine และ fentanyl เพิ่มถึง 2 ครั้ง (p = 0.031) ในขณะสลายนิ่วพบว่า fentanyl ไม่พบอาการข้างเคียง แต่ morphine และ pethidine พบอาการเล็กน้อย โดยไม่ต้องรักษาคืออาการคัน คลื่นไส้ ภายหลังการสลายนิ่ว 6 ชั่วโมงพบว่าผู้ป่วยที่ได้รับยาทั้ง 3 กลุ่ม มีผลข้างเคียงที่ไม่แตกต่างกัน และไม่พบความแตกต่างในระดับความพึงพอใจต่อยาระงับปวดของยาทั้ง 3 ชนิด ส่วนด้านราคาพบว่า fentanyl ราคาแพงกว่า morphine และ pethidine 3.8 เท่า